Thuốc thú y Oxytetracycline được sử dụng rộng rãi trong chăn nuôi gia cầm và nuôi trồng thủy sản như một chất phụ gia phòng chống bệnh và điều trị bệnh. Oxytetracycline trong thú y được sử dụng nhiều hơn bởi các nhà sản xuất thức ăn chăn nuôi trên thị trường. Nó cũng thường được sử dụng như một chất phụ gia thuốc thức ăn chăn nuôi. Ngoài việc ngăn ngừa bệnh tật ở một mức độ nhất định, nó cũng có thể cải thiện hiệu quả sử dụng thức ăn và thúc đẩy tăng cân.
Nội dung chính
1. Thuốc kháng sinh Oxytetracyline là gì?
- Thuốc thú y Oxytetracycline là 1 kháng sinh quan trọng và được sử dụng rộng rãi nhất trong thú y những năm 80,90
- Nhưng về sau thì giảm do bị kháng thuốc và con người tìm ra những kháng sinh thuộc nhóm Cephalosporin có nhiều ưu điểm hơn.
- Việc tìm ra Oxytetracycline là 1 công trình lịch sử bởi 1 nhóm chuyên gia của Mỹ.
- Là kháng sinh bền có màu vàng nếu ở dạng dự trữ khô, nếu hòa trong dung dịch phải có chất đệm tính kiềm nếu không sẽ hư hại sau 24h.
- Tuy nhiên có thể chịu được môi trường axit trong thời gian có hạn.
- Điều này có ý nghĩa quan trọng vì nếu sử dụng đường uống thì Oxytetracycline sẽ vượt qua môi trường axit của dạ dày heo để đến ruột và được hấp thu vào máu.
2. Đặc điểm của kháng sinh Oxytetracyline
- Oxytetracycline nếu tiêm thì phân tán nhanh và đạt nồng độ trị liệu vào hầu hết các mô và thân dịch.
- Thấm qua màng não dễ dàng nhưng chỉ khi màng não bị viêm thì thuốc mới đạt nồng độ trị liệu.
- Trên heo thì có bệnh Glasser hay gây viêm này nhưng không ai điều trị được bằng cách đưa thuốc trước vào màng não heo.
- Oxytetracycline dễ dàng ngấm qua nhau thai, nồng độ trong máu bào thai tương đương nồng độ thuốc trong máu mẹ.
- Mà kháng sinh Nhóm Tetracylin gắn kết với Canxi, tranh chấp canxi với cơ thể trong quá trình tạo xương cho bào thai, làm cho heo con không thể phát triển, thiếu canxi, rất nguy hiểm.
- Cũng không thể dùng cho heo con vì tranh chấp kết hợp với các ion Magie, canxi.
- Heo con không có khoáng để phát triển, lại diệt hết các tạp khuẩn đường ruột làm hỏng hệ tiêu hóa
- Oxytetraciclin gây ức chế nhu động ruột, ức chế tiêu hóa hấp thu các axit amin ở đường tiêu hóa.
- Oxytetracycline ít tan trong nước và thường được trộn trong các thành phần thức ăn
3. Đường cấp thuốc và sự hấp thụ
- Hấp thu qua đường tiêm nhanh hơn đường uống.
- Tối đa sau 4h thuốc sẽ đạt nồng độ hiệu dụng trong máu.
- Nếu tiêm bắp thì thời gian hiệu dụng lâu nhất
- Đối với Oxytetracycline thì Liều dùng trong nhân y và trên heo là như nhau
Xem thêm: Thuốc thú y lincomycin
4. Phân tán và bài thải kháng sinh Oxytetracyline
- Hấp thu tối đa 80% ở đường tiêu hóa.
- Càng đói thì càng hấp thu được nhiều và bớt hại đi. (Điều này các bạn ghi nhớ nếu dùng Chlortetracyclin nhé)
- Khuếch tán vào tuyến vú được nhưng không đạt được nồng độ điều trị, tiêm trực tiếp vào vú sẽ cho hiệu quả cao hơn
+ ( Bởi vì nhiễm khuẩn ở hệ tiết niệu sinh dục hay vú thường là 1 tập hợp các khuẩn chứ không phải 1 khuẩn cố định nên khi điều trị người ta thường ưu tiên các kháng sinh có phổ rộng )
- Sự bài thải: Qua Mật; Ruột; Thận.
+ Nồng độ thuốc trong Mật cao gấp 10 lần nồng độ thuốc trong Máu, nên những bệnh nhiễm khuẩn ở gan sẽ ưu tiên sử dụng Oxytetracycline
+ Mật và ruột non là 2 cơ quan thông đồng với nhau mà ở đây thuốc đạt nồng độ cao nhất nên có tác dụng diệt khuẩn ở 2 khu vực này.
+ Phần nào thuốc ở mật đổ xuống ruột lại được hấp thu qua thành ruột vào máu, do đó Oxytetracycline tồn tại lâu trong cơ thể
5. Cơ chế và tác dụng của Oxytetracyline
Nhiều tài liệu nói đây là kháng sinh kiềm khuẩn; nhưng nó là một kháng sinh kiềm khuẩn ở nồng độ thấp và diệt khuẩn ở nồng độ cao. Tại sao lại có mối liên hệ giữa thấp và cao như vậy ?
- Cơ chế tác động của nó gần giống với nhóm Aminosid tức là tác động vào các bộ máy Riboxom làm cho vi khuẩn không tổng hợp được protein – nguyên liệu của sự phát triển.
- Và vì tính chất thích thu hút các ion kim loại mà khi vào tế bào vi khuẩn nó cũng thu hút hết cả ion kim loại của vi khuẩn.
- Nếu nồng độ càng cao thì nó càng thu hút ion kim loại nhiều, vừa làm cho Riboxom vi khuẩn không tổng hợp được protein để nhân lên- Kiềm khuẩn
- Vừa thu hút ion kim loại làm rối loạn tổ chức.
- Dừng lại và rối loại dẫn tới chết – Diệt Khuẩn. Còn chưa kể là Bạch cầu của cơ thể đang tấn công.
Ví dụ:
Cả một nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi đang hoạt động bình thường bỗng dưng ông Oxytetraciclin vào đánh phá phòng nguyên liệu.
- Không có nguyên liệu nhập vào Công ty sẽ từ từ dừng sản xuất.
- Oxytetracycline đồng thời đánh cả công nhân.
- Không có nguyên liệu, không có công nhân mà thị trường thì cạnh tranh gay gắt
6. Phổ kháng khuẩn của Oxytetracyline
- Rộng về cả hai phía âm và dương.
- Oxytetracycline có tác động hết đối với Gram dương là Liên cầu khuẩn; Tụ cầu khuẩn; Colostridium … nhưng hiện tại đã nhờn lên tới chừng 40;50% và khả năng diệt khuẩn kém Penicilin.
- Với Gram âm tác dụng tốt với Phó thương hàn, tụ huyết trùng, ecoli, cúm heo do vi khuẩn
*** Tác động cực kỳ tốt với các khuẩn không điển hình: nghĩa là các khuẩn họ Rickettasia; Chlamidia; Mycoplasma.
- Các bệnh nhiễm khuẩn ở mắt, nhiễm khuẩn đường tiết niệu sinh dục, và sốt mò, ngã nước. ( nhất là trên người)
- Vi khuẩn nào nếu đề kháng với thuốc thú y Oxytetracycline thì cũng đề kháng với các kháng sinh khác nhóm Tetracyclin
7. Cách sử dụng Oxytetracyline trong thú y hiệu quả
- Nhạy cảm với các khuẩn gây bệnh ở phổi ví dụ như Mycoplasma nhưng phân tán kém vào phổi, hiệu quả điều trị không thực sự tốt.
- Nếu bệnh phổi cấp tính không dùng được, nhưng dùng phòng thì tốt.
- Oxytetracycline nên dùng ở giai đoạn đầu của nhiễm khuẩn nếu nhạy cảm sẽ khỏi rất nhanh
- Nếu không chuyển biến sau 2 ngày, tốt nhất nên chuyển kháng sinh nhóm khác chứ không được tăng liều lên.
+ Trên heo Chủ trị các bệnh viêm đường tiết niệu sinh dục; rất tốt đối với bệnh Lepto
+ Oxytetracycline trong thú y Trị bệnh cho gà còn tốt hơn cho lợn.
+ Những kháng sinh mà kìm khuẩn ở liều thấp, diệt khuẩn ở liều cao thì thường phải dùng kết hơp với các kháng sinh khác.
Xem thêm: bệnh Ecoli trong gia cầm, Mách nhỏ chống nóng cho lợn, Tuyển đại lý thuốc thú y